Kliknęliście, to daliście się przeze mnie podle nabrać. Bo chcę informować, edukować, siebie, znajomych, moich czytelników, a nie manipulować. To nie jest tytuł wiodącego medium "informacyjnego" w Polsce. Nie będzie tutaj o "prawicowych inklinacjach Wikipedii" i o tym że stała się "narzędziem brunatnego talibanu". Ale by Was, drodzy czytelnicy przeprosić za ten tytuł i Wam wynagrodzić z nawiązką, zbieram tutaj ciekawe linki skondensowanej wiedzy, które mówią, "o co kaman" gdy politycy i media się z nami komunikują. I ile z tego jest rzetelną informacją a ile manipulacją. Zbieram narzędzia, które w dyskusji i interpretacji debaty publicznej pozwalają mi użyć jednej najprostszej techniki obronnej. Nazwij grę, obnaż ją. Name the game.
Sofizmat (patrz również paralogizm), ang. Fallacy
(uaktualnienie: 2013-02-20 )
http://pl.wikipedia.org/wiki/Sofizmat (mało informacji, polecam jednak wersję angielską)http://en.wikipedia.org/wiki/Fallacy (tutaj, w wersji angielskiej jest szczegółowa, rozbudowana klasyfikacja)
Dostałem w prezencie książkę Normana Baillargeona "Krótki kurs samoobrony intelektualnej" Jestem w połowie, bardzo polecam. Dzięki niej poznałem nowe słowo sofizmat
Cytat: "sofizmaty nieformalne, to fałszywe rozumowania, które mają na celu zdobycie przewagi w dyskusji, tzw. chwyty erystyczne, lub przekonanie słuchaczy do swoich racji - figury retoryczne." Autor przedstawia klasyfikację sofizmatów i podaje przykłady. Oprócz opisu technik manipulowania odbiorcą autor uczy podstaw matematyki, rachunku prawdopodobieństwa i statystyki potrzebnych do rozumienia informacji, umiejętności jej interpretowania i obrony przed manipulacją. Bardzo polecam, pozycja obowiązkowa.
Erystyka
http://pl.wikipedia.org/wiki/Erystyka
Jak bez żadnych mocnych argumentów i prawdy po swojej stronie pokonać przeciwnika? Niegodne to zachowanie uczciwego człowieka? No dobrze, więc podejdźmy do tego z drugiej strony, jak bronić się przed manipulacją mediów, dziennikarzy, które "pokonują" ludzi uczciwych, dzięki znajomości technik erystycznych. Ściągawka tutaj.Genialna i gorąco polecam hasło w Wikipedii i książkę.
"Erystyka. Sztuka prowadzenia sporów" Artura Schopenhauera.
Jak wyżej, lektura obowiązkowa.
Poszczególne techniki erystyczne (sofizmaty, ang. fallacies) są świetnie opisane w Wikipedii:
np. argumentum ad auctoritatem, argumentum ad verecundiam
http://en.wikipedia.org/wiki/Argument_from_authority
h
============================= Ostatnio modna jest erystyka "ad hitlerum" Polecam lekturę hasła Wikipedii Prawo Godwina:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Prawo_Godwina
=========
Co jeszcze znajdziemy w Wikipedii? Proponuję to, co pamiętam ze studiów filoologicznych. Pojęcia i klasyfikacje opisujące strategie konwersacyjne. (słowa kluczowe: conversational strategy, discourse strategy, discourse analysis). Jest na ten temat naprawdę dużo materiałów, które warto studiować, by rozumieć, co się dzieje, gdy ze sobą rozmawiamy. A oto kilka terminów, od których można rozpocząć własną drogę poznania:
Cooperative principle
http://en.wikipedia.org/wiki/Cooperative_principle
Maksymy Grice'a
http://en.wikipedia.org/wiki/Gricean_maxims
Co chcą politycy zrobić, gdy chcą nas kupić? A no chcą udowodnić, że są jednymi z nas. Po angielsku proponuję przestudiować hasło Cooperative Principle (na polski ten termin przetłumaczono jako reguła konwersacyjna. Po angielsku jest ona dobrze opisana i może się przydać jako narzędzie w interpretacji nie tylko technik manipulacyjnych ale i stylistycznych środków literackich. Zasad Cooperative Principle można przestrzegać żeby zjednywać nas, można też je łamać w sposób przemyślany i zamierzony (flouting cooperative principle) by uzyskać efekt niebezpośrednich aktów mowy (indirect speech acts). Cała ta teoria świetnie objaśnia wszelkie środki stylistyczne stosowane przez "humanistów" mrugających do nas okiem w dobrej wierze, chcących mieć rację bez pokrycia w faktach i liczbach albo ... kierujących się po prostu złą wolą!
Teoria "grzeczności"
http://en.wikipedia.org/wiki/Politeness_theory
Mówi się, że twarz można utracić. Nie wiem, czy mówi się, twarz można odbudować lub zyskać więcej twarzy.. Twarz jest wartością. Szczególnie kultury Dalekiego Wschodu cenią sobie twarz jako wartość. Samurajowie popełniali samobójstwo utraciwszy twarz, czego człowiek Zachodu często nie może zrozumieć. Twarz to wartość, którą można zyskiwać lub tracić podczas komunikacji. Można sprawiać swoją wypowiedzią, że ktoś twarz zyskuje lub ją traci. Mówi o niej teoria grzeczności i związane z nią techniki. (Politenes Theory).
Indirect speech act.
http://en.wikipedia.org/wiki/Speech_act#John_Searle.27s_theory_of_.22indirect_speech_acts.22
Searle i niebezpośrednie akty mowy. Jest polskie hasło, ale w angielskim jest więcej informacji, z których można skorzystać jako narzędzia. Jeśli człowiek mówi a mając na myśli b, to co się dzieje po drugiej stronie, że słysząc a jednak odbiorca rozumie b. Mamy często tak, że ktoś nam mówi coś nie wprost, tylko posługując się niebezpośrednimi aktami mowy, nie ponosząc odpowiedzialności za słowa. Zrozumienie tych zasad pozwala opisywać sytuacje, w których ktoś rozprzestrzenia fałszywe informacje nie ponosząc odpowiedzialności za słowa. Zrozumienie tych zasad może być bardzo przydatne dla naukowców budujących roboty czy piszących oprogramowanie "sztucznej inteligencji". Jeśli niebezpośrednie akty mowy można opisać algorytmem, ograniczonym zbiorem zasad (do tego dołączymy analizę mimiki), to powstanie urządzeń interpretujących prawidłowo i ilogicznie przekazywane przez ludzi informacje, oraz ich prawdziwość i wyciągać wnioski nie jest już mrzonką z powieści fantastycznych Asimowa.
Przełamując "NIE". (i wszelkie inne pozycje opisujące negocjacje)
http://en.wikipedia.org/wiki/Getting_Past_NO
http://pl.wikipedia.org/wiki/Odchodząc_od_NIE
Jak sobie radzić z manipulacją w dyskusji, walce politycznej? Zło dobrem zwyciężać - czy to możliwe? Jak przełamać wrogość, zaszufladkowanie, ołatowanie, zmanipulowanie i przekonać "mohera" i "leminga" by zrobili coś razem dobrego dla Polski, by wrócili do merytorycznej dyskusji. Można. Jedną z technik jest "name the game". Obnaż stosowaną przez przeciwnika technikę. Opisz ją, by mogli sobie ją uświadomić słuchacze. Ale często jest to zagrożenie utraty ich twarzy - FTA (face threatening act). A inne?
Na pewno można je znaleźć w licznych publikacjach o technikach negocjacyjnych.
PS. Nic nie wspomniałem jeszcze o psychologii społecznej. Pewnie wszystkim znane są badania zjawiska konformizmu, takie jak słupki dr. Ascha (w odniesieniu do publikowanych regularnie "badań opinii publicznej" począwszy od preferencji wyborczych a skończywszy na depenalizacji lekkich lub małych ilości narkotyków), eksperymentu z generatorem (w odniesieniu do oddzialywania mediów "na autorytet"). Jeśli nie to zapraszam do poszukiwań na youtube, i lektury opracowań autorstwa Eliota Aronsona czy Roberta Cialdiniego Przykłady materiałów dostępnych na youtube.
Słupki, jak te prezentoane przez tzw. "ośrodki badania opinii publicznej". Nieprawdaż.
W imię nauki i postępu? Bo autorytet (znany socjolog, ze znanej uczelni, ekspert znanej gazety branżowej) powiedział???
Literatura:
- "Pułapki myślenia" -Daniel Kahneman, jak działa "myślenie"; jaką rolę odgrywają w nim emocje - nie tylko inni ale my sami możemy się wprowadzić w błąd. (czeka na przeczytanie).
- "Teleogłupianie - O zgubnych skutkach oglądania telewizji". Michael Desmurget dlaczego to medium nie jest dobrym wychowawcą naszych dzieci (czeka na przeczytanie).
- "Wojna w eterze" Władysław Kozaczuk, m.in. dotyczy metod propagnadowych używanych w czasie II Wojny Światowej zarówno przez Niemców jak i Aliantów, działań "pod fałszywą flagą", chwytów mających uwiarygadniać informacje fałszywe, prostych chwytów mających uodpornić społeczeństwo, żołnierzy na propagandę etc. Przeczytałem ją w szkole średniej.
- "Herbatka u Stalina" Ronald Harwood, Teatr Telewizji, (świetna rola Gajosa (Stalin) i Holoubka (George B. Shaw), również Szczepkowska, Englert i Kolberger (!). Sztuka pokazuje co się dzieje za kulisami, jak traktują nas Ci, którzy nami manipulują. I dlaczego nie warto samemu siebie okłamywać. :-))) Więcej tutaj: (za TVP kultura) "Jak przypominają na wstępie realizatorzy spektaklu: w latach 1923-24 powstały pierwsze towarzystwa przyjaciół Rosji Radzieckiej. Wielu spośród ich członków i sympatyków to wybitni humaniści: Herbert Wells, Henri Barbusse, Rabindranath Tagore, Romain Rolland, Tomasz Mann, Albert Einstein, George Bernard Shaw. Dlaczego lewicujący intelektualiści dali się uwieść fałszywej ideologii i bezczelnej propagandzie? Dlaczego najwybitniejsze umysły swojej epoki, ludzie, którzy mieli moralny obowiązek dociekania prawdy, woleli udawać, że nie widzą, co dzieje się w ojczyźnie komunizmu? Te pytania stawia autor „Herbatki u Stalina”."
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz